Gemeentelijke herindeling

Gebied: BERKEL EN RODENRIJS
Datum: 23 januari 2004 11:51 uur
Rubriek: Laatste Nieuws

Ingezonden door: Sybe Stavorinus Een reactie van de hand van Ies Krijtenburg namens de ChristenUnie-fractie Berkel en Rodenrijs. Het handelt over de negatieve kritiek van enkele inwoners van Bleiswijk naar aanleiding van de fusieplannen van Berkel en Rodenrijs, Bergschenhoek en Bleiswijk. De heer Vollebregt laat zich in woord en geschrift kennen als een fervent tegenstander van gemeentelijke herindeling met betrekking tot de 3B-gemeenten. Hij kan daarbij zelfs al in de toekomst kijken door er nu al het stempel “historische vergissing” op te drukken. Nu staat het een ieder vrij om zijn eigen oordeel over dit onderwerp te vormen en uit te spreken. Als ik echter af ga op wat ik van de heer Vollebregt lees en hoor, dan schort er wel wat aan die oordeelsvorming. Zijn betoog heeft een sterk gedateerd karakter (kijk eens hoe goed het in het verleden allemaal gegaan is) en is voor wat betreft de toekomst meer een emotionele reactie op een door hem niet gewilde herindeling dan een door argumenten onderbouwd oordeel. Hij kwalificeert zijn eigen verhaal in De Heraut van vorige week dan ook terecht als “mijn mening”. Op beide aspecten wil ik nader ingaan. Met terugkijken in de tijd is op zich niets mis. Als ik het aantal benoemde zaken zie die in het verleden allemaal gerealiseerd zijn, dan is er best reden om daar met tevredenheid en wellicht zelfs met gepaste trots op terug te kijken. Alleen: in het verleden behaalde resultaten geven geen garantie op toekomstig succes! Het is dan ook goedkoop om te roepen dat “er dus niets nieuws onder de zon is” als het gaat om het opnieuw aan de orde stellen van een mogelijke herindeling. De wereld van vandaag ziet er (in sommige ogen: helaas) inmiddels heel anders uit. Ik heb daar zelf in mijn toespraak in De Ark op 9 december j.l. het een en ander van gezegd (na te lezen op de website van de gemeente Berkel en Rodenrijs). Ook anderen hebben argumenten aangevoerd om duidelijk te maken dat zelfstandig blijven geen reële optie meer is en dat aan vormen van samenwerking meer na- dan voordelen kleven. In het visiedocument “Meer kwaliteit kan” is overigens in de hoofdstukken 4 (informatief) en 7 (weging varianten) daarvan ook uitvoerig rekenschap gegeven. Nu is daar niet het laatste woord mee gezegd. Wat ik wel meen te mogen verwachten is dat de heer Vollebregt zich daar dan mee confronteert en met argumenten komt. Ik mis dat volledig! Vervolgens een aantal voorbeelden met wat ik emotioneel reageren noem. De voorlichting is “eenzijdig, onduidelijk en vaag” en in De Heraut wordt “de indruk gewekt” dat de fusie toch doorgaat en anders de provincie het wel even zal doen. Dit zijn stellingnames die het zo op het eerste gezicht leuk lijken te doen maar die op geen enkele wijze worden onderbouwd of vanuit de uitgebrachte documenten worden geïllustreerd. Wie onbevangen wil lezen en luisteren kan zelf vaststellen dat deze beweringen een volstrekte slag in de lucht zijn. Nogmaals: wat er door raadsleden is geschreven en gezegd hoeft niet het laatste woord te zijn. Maar een eerlijk daarop ingaan is het toch het minste wat mag worden verwacht als we met elkaar in gesprek willen gaan. Het woordje kan in de het visiedocument “Meer kwaliteit kan” leidt tot een in mijn ogen suggestieve reactie. Er is overigens met reden “kan” gebruikt. Ik heb dat zelf in De Ark nog een keer benadrukt: de herindeling biedt inderdaad die mogelijkheid maar niet als een automatisme. Daar zal hard aan gewerkt moeten worden door een competent bestuur en een dito gemeentelijk “apparaat”. Overigens gebruikt de heer Vollebregt enkele zinnen later kennelijk zonder bezwaar “kan” als het hem in zijn eigen redenering uitkomt. Tijdens de openbare vergadering van 8 januari j.l. is inmiddels duidelijk geworden dat in dit geval “kan” niet meer aan de orde is. Bij vrijwillige herindeling zullen door de wetgever de huidige gemeentegrenzen als nieuwe buitengrens worden gerespecteerd. Wat het financiële element betreft: duidelijk is dat daar zorgen liggen en dat er nog wel wat met elkaar te bespreken en af te spreken valt. Maar dat het dus “duidelijk” is dat fusie goed is voor de Vinex-gemeenten en slecht voor Bleiswijk is wel een erg kort door de bocht genomen oordeel. En de suggestie dat bij zelfstandig blijven er voor Bleiswijk financieel geen vuiltje aan de lucht zou zijn is niet juist. Bij zelfstandig blijven en dat geldt ook voor de gevallen van samenwerking zal er evenzeer geld op tafel moeten komen. Domweg omdat actuele ontwikkelingen de kwetsbare situatie van onze gemeenten zichtbaar maakt. Er zal dus in ieder geval geïnvesteerd moeten worden in mensen en de daarbij horende faciliteiten. Dan is samen gaan “minder meer” dan in het geval van ieder voor zich. Wel mag met reden gevraagd worden wat er concreet tegenover lastenverhoging geboden kan worden. Daartoe is een poging gedaan, maar dan zoals eerder aangegeven in termen van “kunnen” en niet “zullen”. Tenslotte: in het laatste gedeelte van zijn betoog schildert de heer Vollebregt in het geval van herindeling een roetzwarte toekomst voor de Bleiswijkse gemeenschap: het minder worden van gemeenschapszin, het gelag betalen, mogelijkheden verspelen, nog meer bureaucratie, hoog illusiegehalte en dergelijke. Ik erken dat schaalvergroting negatieve effecten met zich mee kan brengen en door onzorgvuldig handelen bij het vormgeven van schaalvergroting ook metterdaad met zich heeft meegebracht. Als we die lessen ter harte willen nemen, zie ook het slot van mijn betoog in De Ark, dan hoeft het toekomstscenario van de heer Vollebregt geen werkelijkheid te worden. Zijn verhaal kunnen we op dit punt als terechte waarschuwing zien maar niet als een over ons heen komend automatisme! De kunst is om de voordelen van schaalvergroting (en die zijn er in het geval van herindeling) te combineren met voordelen van kleinere eenheden daarbinnen (dorpskernen, wijken) waarmee de individuele burger zich kan identificeren. Voor de geïnteresseerde lezer wijs ik graag naar het indertijd in de Ambo-serie verschenen boekje van E.F Schumacher “Hou het klein” waarin met name in deel IV, hoofdstuk 2 die “kunst” op een in de praktijk beproefde manier wordt beschreven. Het is al dertig jaar oud; als er meer naar was geluisterd en gehandeld dan was naar mijn oordeel in de afgelopen jaren veel schaalvergrotingsellende (onder meer in zorg en onderwijs) ons bespaard gebleven. Ies Krijtenburg Raadslid voor de ChristenUnie in Berkel en Rodenrijs